تندخوانی و درک مطلب

یکی از رایج‌ترین دیدگاه‌هایی که اغلب افراد درباره تندخوانی دارند این است که:

من اگر بخواهم مطلبی را با سرعت بالا بخوانم چیزی از آن متوجه نخواهم شد و درکم از آن موضوع پایین خواهد آمد؛ و معتقدند که برای فهم مطالب باید آن را آهسته و باتامل خواند.

در این مقاله قصد داریم که به نقد این دیدگاه رایج درباره تندخوانی بپردازیم.

قانون سرعت مغز

قبل از اینکه به شرح این قانون بپردازیم به مثال زیر توجه کنید:

تصور کنید در حال رانندگی با سرعت پایین هستید. در این حین موبایلتان زنگ می خورد و شما آن را پاسخ می‌هید و همزمان به موسیقی ماشین هم گوش می‌دهید و برای ماشین بغل دستی نیز که دوستتان در آن حضور دارد بوق میزنید. احتمالا نظر اکثر شما این است که امکان انجام همه این کارها به طور همزمان وجود دارد. اما تصور کنید سرعت حرکت خود را افزایش داده‌اید و با دنده پنج، با سرعت بالای ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت رانندگی می‌کنید. آیا همین اعمال گفته شده را باز هم می‌توانید به طور همزمان انجام دهید؟! اکثر افراد زمانی که با سرعت بالا در حال رانندگی هستند و کسی با آن‌ها تماس می‌گیرد برای پاسخ دادن به تلفن سرعت خود را کاهش می‌دهند و یا در کنار خیابان توقف می‌کنند.

علت این موضوع برمی‌گردد به عملکرد مغز انسان. ذهن ما برای انجام هر کار ظرفیت فوق العاده‌ای دارد. زمانی که شما کاری را به آهستگی انجام می‌دهید در واقع از قسمتی کوچک از ظرفیت مغزتان استفاده می‌کنید و الباقی ظرفیت را به کارهای حاشیه‌ای مشغول می‌کنند. در مثال بالا عمل اصلی رانندگی است اما چون سرعت رانندگی پایین است، مغز برای اینکه از تمام ظرفیتش استفاده کند خود را با اعمال دیگر از جمله گوش‌دادن به موسیقی، پاسخ‌دادن به تلفن و… مشغول می‌کند.

به عبارت ساده‌تر ذهن ما از آهسته بودن احساس کلافگی می‌کند و حتی این حس را گاهی به خود فرد هم منتقل می‎‌کند. مثل زمانی که شما فیلمی یا صوتی را با سرعت پایین گوش می‌دهید.

اما زمانی که سرعت در کار افزایش می‌یابد، تحریکات بیشتری به مغز فرستاده می‌شود و درگیری مغز زیاد خواهد شد. در این حین ذهن ما تمام توجه و تمرکزش را روی همان کار نگه می‌دارد.

بنابراین قانون سرعت مغز به این شکل است که: افزایش سرعت در کاری منجر به افزایش تمرکز و دقت در آن کار می‌شود. و زمانی که شما عملی را با سرعت بالا انجام دهید، ذهنتان کمتر درگیر حواشی و افکار مزاحم خواهد شد.

در مطالعه نیز به همین شکل است. در حقیقت زمانی که شما با سرعت آهسته مطالعه می‌کنید نیاز به تمرکز زیادی ندارید؛ بنابراین ذهنتان درگیر مطالعه نمی‌شود و خود را با افکار مزاحم مشغول خواهد کرد. دقیقا مثل زمانی که در حال مطالعه هستید و بعد از مدتی متوجه می‌شوید در این حین اصلا حواستان به مطالب کتاب نبوده و ذهنتان جایی دیگر درگیر بوده است.

در آهسته‌خوانی حواستان به راحتی به اطراف پرت می‌شود، صداها توجه‌تان را جلب خواهند کرد و درنهایت عدم فهم درست مطالب و وسواس مطالعاتی گریبان‌گیرتان خواهد شد؛ به گونه‌ای که مجبور می‌شوید بارها و بارها به عقب برگشته و مطالب را هر بار آهسته‌تر بخوانید. در اینجا شما درگیر یک سیکل معیوب می‌شوید.

تندخوانی با درک مطلب بالا

خب تا اینجا متوجه شدیم زمانی که ما مطالب را با سرعت پایین مطالعه می‌کنیم درک ما از آن مطلب بنابر دلایلی که گفته شد پایین می‌آید. اما راهکار این معضل چیست؟

در اینجا مهارتی به نام تندخوانی به کمک ما می‌آید. مهارتی که در آن یاد می‌گیریم که با بالابردن سرعت مطالعه خود، تمام تمرکز ذهنمان را بر روی مطالب ببریم و از بروز حواس‌پرتی و ایجاد افکار مزاحم خودداری کنیم

در حقیقت ما اینجا مهر بطلانی بر دیدگاهی که در شروع مقاله گفته شد می‌زنیم و این باور را که «تندخوانی منجر به کاهش درک مطلب می شود» را به کل رد می کنیم. چون تندخوانی نه تنها باعث کاهش درک مطلب نمی‌شود بلکه درک را نسبت به مطالعه با سرعت پایین بسیار بالا می‌برد.

رده‌بندی سرعت و درک مطالب

در اینجا خوب است که نگاهی به جدول زیر بیندازیم:

در این جدول می‌بینیم که هرچه سرعت مطالعه بالا می‌رود درک مطلب نیز هم‌پای آن رشد خواهد کرد.

پیش بسوی سرعت بی‌نهایت

احتمالا تا این قسمت مقاله اشتیاقتان نسبت به تندخوانی بیشتر شده است و شاید این سوال برایتان ایجاد شود که ما اگر بخواهیم مهارت تندخوانی را فرا گیریم تا چه اندازه می‌توانیم سرعت مطالعه خود را افزایش دهیم؟

واقعیت این است که هیچ حد و اندازه‌ای برای نهایت سرعت مطالعه مطرح نشده است. شما هر چقدر تمارین تندخوانی را به طور منظم‌تر و مستمر پیگیری کنید، سرعت مطالعتان به طور مداوم و همیشگی در حال رشد خواهد بود. اگر می‌خواهید با رکورداران سرعت مطالعه در جهان آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله زیر را مطالعه کنید:

اما اگر شماهم می‌خواهید به جمع تندخوان‌های حرفه‌ای بپیوندید و این مهارت مهم قرن بیستم را فرا گیرید پیشنهاد می‌کنیم در «دوره رایگان نخبگان تندخوانی» شرکت کنید و سرعت خودتان را حداقل ۳ برابر افزایش دهید. این می‌تواند یک فرصت عالی و فوق‌العاده برای شما باشد.